تینر یا رقیقکننده رنگ، یکی از مواد پرکاربرد در صنعت رنگ، نقاشی و شیمی است. تینر در واقع مخلوطی از چند نوع حلال آلی فرّار (مثل تولوئن، زایلن، استون، بوتیلاستات و غیره) است که بسته به نوع رنگ و کاربرد، ترکیب آن فرق میکند.
کاربرد ها:
۱. رقیق کردن رنگها
مهمترین کاربرد تینر، رقیق کردن رنگها برای سهولت در استفاده و پاشش است.
در رنگهای روغنی، فوری، اپوکسی، پلییورتان و نیتروسلولزی از تینرهای مخصوص همان نوع استفاده میشود.
با تنظیم مقدار تینر میتوان:
غلظت رنگ را کنترل کرد
سرعت خشک شدن را تنظیم کرد
پخش یکنواخت و بدون رد قلم ایجاد کرد
۲. شستوشو و تمیز کردن ابزار نقاشی
تینر برای تمیز کردن قلممو، غلتک، پیستوله رنگپاش و ظروف رنگ بسیار مؤثر است.
پس از رنگآمیزی، ابزار با تینر شسته میشود تا رنگ خشکشده از بین برود.
۳. حلال در صنایع مختلف
به عنوان حلال قوی برای رزینها، چسبها، لاکها و روغنها.
در صنایع چاپ، خودرو، مبلمان و پوششهای صنعتی برای تنظیم ویسکوزیته مواد.
۴. کاربرد در صنعت خودروسازی
برای رنگآمیزی بدنه خودرو، قطعات فلزی و پلاستیکی.
جهت تمیز کردن سطوح قبل از رنگکاری یا چسبکاری.
در پوششهای نهایی براق یا مات بسته به نوع تینر مورد استفاده.
۵. کاربرد در تولیدات شیمیایی و کارگاهی
در ساخت و تنظیم ترکیبات رنگ، رزین و پلیمر.
به عنوان ماده رقیقکننده یا پاککننده قوی در صنایع فلزکاری و چوبکاری.
۶. نکات ایمنی مهم
بخارات تینر سمی و قابل اشتعالاند؛ باید در محیط دارای تهویه مناسب استفاده شود.
تماس طولانی با پوست یا استنشاق آن میتواند باعث سرگیجه، سردرد یا تحریک تنفسی شود.
هرگز نباید از تینر به عنوان پاککننده خانگی (مثل شیشه یا دست) استفاده کرد.
انواع متداول تینر:
نوع تینر کاربرد اصلی
تینر فوری (Nitrocellulose Thinner) رنگهای فوری و خودرویی
تینر روغنی (Oil Thinner) رنگهای آلکیدی و روغنی
تینر اپوکسی (Epoxy Thinner) رنگهای دو جزئی اپوکسی
تینر پلییورتان (Polyurethane Thinner) رنگهای پلییورتان و صنعتی سنگین
تینر شستوشو (Cleaning Thinner) تمیز کردن ابزار و سطوح