تولوئن یک هیدروکربن آروماتیک با فرمول شیمیایی C₇H₈ است. این ماده مایعی بیرنگ، قابل اشتعال و دارای بوی شیرین است و یکی از ترکیبات مهم در صنایع شیمیایی محسوب میشود.
ویژگی های تولوئن:
فرمول شیمیایی: C₆H₅–CH₃
حالت فیزیکی: مایع بیرنگ
بو: شیرین و شبیه تینر
قابلیت حلشوندگی: در چربیها و بیشتر حلالهای آلی حل میشود، در آب کممحلول است.
قابل اشتعال و فرار
کاربردهای تولوئن:
تولوئن یکی از پرمصرفترین حلالها در صنایع است و در موارد زیر استفاده میشود:
1. حلال در صنایع
رنگ و تینر/چسبها/لاستیک/رزینها/جوهر چاپ
2. مواد اولیه شیمیایی
برای تولید موادی مثل:
بنزن/ترینیتروتولوئن (TNT)/پلییورتانها
3. سوختها
به عنوان افزودنی در بنزین برای افزایش اکتان.
خطرات و نکات ایمنی
تولوئن اگرچه پرکاربرد است، اما باید با احتیاط استفاده شود:
اشتغالپذیری بالا → دور از گرما و جرقه نگه دارید.
استنشاق زیاد → میتواند سردرد، سرگیجه، خوابآلودگی و آسیب عصبی ایجاد کند.
تماس پوستی طولانی → باعث خشکی و تحریک پوست.
بلع یا قرارگیری در فضای بسته → خطرناک و بالقوه سمی.
تهویه مناسب هنگام استفاده بسیار مهم است.