یک مایع بیرنگ، شفاف، فرّار و ضدعفونیکننده قوی است و بوی تندی دارد.
این ماده هم در پزشکی و بهداشت و هم در صنعت و لوازم الکترونیک کاربردهای بسیار گستردهای دارد.
کاربردهای بهداشتی و پزشکی
1. ضدعفونیکننده پوست و ابزار پزشکی
پرکاربردترین استفادهی ایزوپروپیل الکل است.
برای ضدعفونی دست، سطوح، وسایل پزشکی (مثل دماسنج، قیچی، پنس و ...).
معمولاً در غلظت ۷۰٪ (مخلوط با آب) بیشترین اثر ضدباکتریایی را دارد، چون آب به نفوذ الکل در دیواره سلولی میکروبها کمک میکند.
2. پاککننده زخمها (در صورت عدم وجود زخم باز عمیق)
برای تمیز کردن پوست قبل از تزریق یا خونگیری.
توجه: نباید روی زخمهای باز یا سوختگی ریخته شود چون باعث تحریک شدید میشود.
3. در ترکیب ژلهای ضدعفونیکننده دست
پایه اصلی اغلب محلولها و ژلهای آنتیباکتریال است.
4. کاهش تب (بهصورت موضعی)
در برخی موارد، برای خنک کردن بدن با پنبه آغشته به ایزوپروپیل ۵۰٪ استفاده میشود (البته امروزه کمتر توصیه میشود چون ممکن است از طریق پوست جذب شود).
کاربردهای خانگی
1. تمیزکننده چندمنظوره
برای تمیز کردن شیشه، صفحه تلویزیون، موبایل، لپتاپ، آینه و سطوح استیل بدون ایجاد لکه.
2. از بین بردن چربی و لکهها
چربی و لکههای روغن، جوهر و چسب را بهخوبی حل میکند.
3. ضدعفونی سطوح آشپزخانه و سرویس بهداشتی
بهسرعت تبخیر میشود و ردی از خود باقی نمیگذارد.
4. رفع بوی بد (مثلاً از کفش یا دست)
بهدلیل خاصیت ضدباکتری و تبخیر سریع، بوی نامطبوع را از بین میبرد.
کاربردهای صنعتی و فنی
1. پاککننده قطعات الکترونیکی و نوری
برای تمیز کردن بردهای الکترونیکی، لنز دوربین، CD/DVD و سنسورها (بدون باقیماندن اثر چربی یا لکه).
چون سریع تبخیر میشود و رسانا نیست، به قطعات آسیب نمیزند.
2. حلال در رنگ و جوهر
در صنایع چاپ، رنگ، رزین و جوهر بهعنوان حلال استفاده میشود.
3. افزودنی سوخت و ضدیخ در سوختها
به بنزین یا گازوئیل اضافه میشود تا از یخزدگی و تشکیل رطوبت در سیستم سوخت جلوگیری کند.
4. تمیز کردن شیشه و قطعات اپتیکی
در آزمایشگاهها و صنایع نوری برای تمیز کردن عدسی و منشور.
کاربرد در زیبایی و آرایش
1. ضدعفونی ابزار آرایش (قیچی، موچین، قلممو و...)
برای رعایت بهداشت در سالنهای زیبایی.
2. از بین بردن لاک یا چسب مژه مصنوعی
برخی پاککنندههای لاک ناخن از ایزوپروپیل به عنوان پایه استفاده میکنند.
نکات ایمنی مهم
قابل اشتعال است ، از حرارت، شعله و جرقه دور نگهدار.
نباید استنشاق یا بلعیده شود (حتی مقادیر کم میتواند مسمومکننده باشد).
برای استفاده روی پوست یا سطوح، فقط از نوع ۷۰٪ الکل طبی یا دارویی استفاده کن، نه صنعتی.
در محیطهای بسته باید تهویه مناسب باشد.