هیدروکسی پروپیل متیل سلولز دارویی (HPMC)
یک پلیمر نیمهسنتزی و غیرسمّی است که از سلولز (پلیمر گیاهی) بهدست میآید و بهطور گسترده در صنعت داروسازی، آرایشیبهداشتی و غذایی استفاده میشود.
این ماده در داروسازی، بیشتر به عنوان یک حامل، قوامدهنده، ژلساز و پوششدهنده کاربرد دارد.
کاربردهای هیدروکسی پروپیل متیل سلولز (HPMC) در داروسازی:
1. پوششدهنده قرصها و کپسولها
HPMC برای ایجاد پوشش فیلمی بر روی قرصها استفاده میشود که:
بلع را آسانتر میکند
مزه و بو را میپوشاند
پایداری دارو را افزایش میدهد
ظاهر محصول را بهبود میدهد
2. کنترلکننده سرعت آزادسازی دارو
در قرصها و فرمولاسیونهای "کندرهش" (Sustained Release)، از HPMC برای کنترل آزاد شدن دارو در بدن استفاده میشود.
3. ژلساز و غلیظکننده
HPMC با آب ترکیب شده و ژل شفاف ایجاد میکند.
در داروهای موضعی مانند ژلها و پمادها از آن برای:
قوامدهی
افزایش پایداری
ایجاد بافت مناسب
استفاده میشود.
4. بهعنوان چسباننده در ساخت قرص
به اتصال ذرات پودر دارو کمک میکند تا قرص منسجم و محکم شود.
5. در قطرهها و ژلهای چشمی
HPMC خاصیت افزایش ویسکوزیته دارد و باعث میشود قطرههای چشمی مدت بیشتری روی سطح چشم باقی بمانند.
در درمان خشکی چشم نیز کاربرد دارد.
ویژگیهای مهم HPMC:
غیرسمّی
ضدعفونیپذیر و ایمن
سازگار با پوست و چشم
غیرحساسیتزا
پایدار و مقاوم به حرارت
محلول در آب سرد و گرم
کاربردهای دیگر (غیردارویی)
صنایع آرایشی (کرمها، ژلها، شامپوها)
صنایع غذایی (غلظتدهنده، امولسیونساز)
صنایع ساختمانی (چسب کاشی، ملات آماده)